 |
| Ephorus HKBP, Pdt Dr Robinson Butarbutar |
Ginurithon ni Pdt. Dr. Robinson Butarbutar, Ephorus HKBP
Hamu angka dongan, hinaholongan.,
Di partingkian nuaeng on adong opat pamingkirion na tongon masa di hajolmaon na marhadomuan tu songon dia jolma i marnida hinaringkot ni tangiang.
Pamingkirion i marojahan tu parnidaan taringot tu hadirion nang hatauon ni Debata di pardalanan ni ngolu ni hajolmaon di portibion mandongani, patoguhon, papir tondi, mamasumasu jolma i, dohot hata na jempek, ‘mangurupi angka jolma i mandundung sidungdungonna di ngolu on,’ mangadopi siadopanna di ngoluna marsadasada dohot marsasapunguan, mangadopi angka na ingkon siadopanna.
Naparjolo, i ma pangantusion na mandok siala nunga tarbahen jolma i marhite parbinotoanna na timbo mangalehon alus tu aha na tongon masa di portibion, dia sibonsirina, jala dia ma sipatupaon asa boi tardungdung jolma i na tinujuna. Didok na maniop pamingkirion on songon on: ‘Najolo, uju ndang haru pistar dope jolma i mangatur dirina, patupa sipatupaonna anggiat boi mangolu denggan, boi mangadopi sahit, boi marhamonangan mangadopi angka bencana alam, dna, sai marsigantung do jolma i tu na ginoaranna ‘Debata’. Marsigantung do jolma i tu Debata.
Jala, mangarop do jolma i na patupaon ni Debata na so tarbahen ni jolma i angka ulaon na boi mangurupi jolma i, palua jolma i. Disi mansai ringkot do tangiang, ai i do dalan ni jolma i mangido pangurupion ni Debata. Tangiangna i boi ganjang, boi jempek, boi tong mardongan pangidoan asa disesa jo dosa ni jolma i molo adong, asa unang gabe pangambati di Debata na mangasii ibana.
Alai nuaeng, dung lam pistar jolma i, dung sahat jolma i tu Revolusi Industri paopathon dohot palimahon, ndang sai mangalualu be jolma i tu Debata, ndang sai pangidoan pangurupionna. Pangkeon ma hapistaran ni jolma i mangatasi nasa na ingkon siatasan.
Gariada tahe, ndang diharingkothon be Debata. Molo adong na so taradopi jolma i dope, ba dilului hapistaran na dumenggan laho mangatasisa. Isara di penelitian medis nuaeng, nunga dipangke Artificial Intelligence mangalului angka sibonsiri sahit, jala ubat tusi.
Ndang pola ingkon pangidoon pangurupion ni Debata mandungdung sidungdungon i. Ndang pangidoan pangurupion ni Debata laho mangalehon hapistaran na tamba tu jolma i. Ndang porlu tangiang.
Nunga sahat parbinotoan ni jolma i tu Artificial Intelligence, i ma sada ulaula naung dipatupa jolma i laho mangulahon angka ulaon na holan Artifical Intelligence i boi patupahonsa. Angka naung sahat tu pangantusion songon i jala dirajai pamingkirion na songon i, ndang pola adong be ulaon ni tangiang disi, songon na sai pinangasahon ni angka na porsea. Adong do nian Debata, alai ndang apala taharingkothon hita Debata marhite tangiang. Nunga dilehon tu hita nasa hapistaran laho mangatasi siatasanta.
Hamu angka dongan, hinaholongan.,
Napaduahon, i ma pangantusion na mandok na, ala ndang adong sasintongna ia Debata i jala molo tung adong pe Debata ndang adong na tarbahen Debata mangurupi jolma i. Nunga matua, manang nunga monding Debata. Ndang adong gunana manjoujou tu ibana marhite tangiang, ai so adong Ibana, ai so adong be Ibana.
Torop ni na maniop pamingkirion na songon i torop do di sandok portibion, tarlumobi di angka na mangolu di negara-negara na sekuler, i ma sada sistem di sada negara na so padohothon haporseaon ugamo tu songon dia padalan ngolungoluon, songon dia padalan pemerintahan, songon dia padalan ekonomi, dna. Tontu, sahalinari, ndang dioloi nasida martangiang, ai so adong hasahatan ni tangiang i.
Napatoluon, i ma angka na porsea na tongon mamonai ndang manghaposi Debata be siala ndang adong diida ibana songon na so adong be diida ibana alus ni Debata tu angka tangiangna. Nian porsea do ibana di ajar ni natorasna, donganna mangolu di jabu nang di inganan ulaonna, porsea do ibana di panuturion, poda nang sosososo sian donganna saparsaoran. Alai ala ni marragam sibonsiri, tarlumobi ala ndang migor dialusi Debata tangiangna, ndang maralus tangiangna, bahat harugian diadopi ibana, ndang tarida alus ni Debata tu angka tangiangna, nunga dibonai ibana sumurut manghaporseai Debata.
Napaopathon, i ma angka na porsea di gogo ni tangiang, ndang holan laho mangotapi sada hamamasa asa unang manaon jolma i, alai dohot do asa masa na hinasiholan ni rohana, asa saut na sinangkapanna lobi sian na tarbahen ibana sandiri. Marhite tangiang tu Debata boi masa di ngolu ni na martangiang i dohot na tinangiangkonna masa na so tarpatupasa. Sai pos do roha nasida na adong do lapatan ni tangiang. Boi do marhite tangiangna tu Debata na sun timbul i malua ibana sian parmaraan na so tinagamna, boi martamba angka na diharingkothon ibana di ngolu on. Boi mangido hasesaan di dosa. Boi denggan ngoluna.
Atik pe ndang migor maralus tangiangna, martahan do i martangiang. Atik pe hira so adong panghorhon ni tangiangna, hot do ibana burju martangiang. Ndang migor hatop on mansohot martangiang tu Debata na dihaposi Ibana adong hadirionNa, marhagogoon, boi patupa na so hinirim dohot tinagam ni jolma, marhite angka dalan na ginoaranna ‘halongangan’ na sian Debata.
Laho manjouhon na parjolo dohot na paduahon i tu hita angka na porsea di ulaon ni Debata di parngoluanta di portibion, laho patoguhon angka na porsea di gogo ni tangiang, jala laho mangurupi dongan na tongon ganggu di ringkot nang gogo ni tangiang di ngoluon, dienet ma jamita di Minggunta Minggu Rogate sadarion sian Evangelium Mateus 7: 1-11, i ma sian sada jamita ni Jesus di Dolok, na patoranghon songon dia do na porsea i martangiang tu Debata, tarlumobi uju so tarida migor maralus tangiang ni naporsea i uju di ngoluna dope. Tarlumobi ma na tarsurat di ayat 7-11, na mangondolhon hinaringkot ni na marsihohot martangiang, ala maralus do tangiang. I do tona ni Jesus. Unang muraura mansohot, mandate, menyerah di partangiangan.
Jesus do na mangajarhon tu angka siseanNa taringot tu hinaringkot ni na martangiang na marsihohot i. Adong dua niondolhon ni Jesus. Na parjolo i ma mamangke tolu kata kerja na diihuthon dohot tolu nari kata kerja. I ma: (i) Pangido ma, sai na lehononna do/ma, (ii) lului ma sai na jumpangan do ho, jala (iii) tuktuhi ma ai ungkaponna do pintu i di hamu (ayat 7-8). Di na tapamanat rumang ni kata kerja na pinatolhas ni Jesus Guru na marhabisuhon i, adong do tirket ni hata i. Hata na dipangke i ma parenta (imperative) present tense. Lapatanna adong marpangidoan na marulak loni, so mansohot, dijugulhon. Ndang holan sahali. Ndang migor mansohot, alai marulak loni.
Tirket na parjolo, ima ‘mangido’ asa Debata na mangalehon. Pangido ma ai na lehononna do. Dison, ndang apala dokdok ulaon ni na mangido i. Boi do marhite hata sambing, boi di roha, boi di pingkiran, boi diurupi tangan na mangido, simajujung na unduk, manang simajujung na dirgak manatap tu jolo manang manatap tu ginjang, mangalompit tangan, marende, dna. Nang pe tirket parjolo na so apala haru dokdok ulaon mangido i, tong do didok Jesus.
Tirket na paduahon ima, lului. Ulaon mangalului i ndang passif, alai meret sian na mangido tu na mangalului. Di tingki ndang mangolu di era internetisasi hajolmaon, ia hata mangalului ingkon meret do sian inganan parhundulanta tu inganan na asing. Simalolong i pe ndang holan tutup, alai mamereng tu hambirang, mamereng tu siamun, mangalului di sada inganan tu inganan na asing.
Alai nuaeng di era internetisasi, hata ‘mangalului’ i boi mansai bidang inganan pangaluluan dohot inganan siluluon i. Di hata mangalului i tarida adong pandiorion, adong usaha na aktif. Marhahonaan (relevan) do parenta ‘lului’ i di angka ragam ni rumang ni ngolu. Isara di penelitian, manang di lapangan kerja, di angka na taharingkothon di na laho pahembang ekonomi ni bangsonta, isara mangalului sumber-sumber ekonomi ni bangsonta, na so holan di miak, tambang, alai nunga sahat tu angka suansuanan na adong di laut, lobi sian holan angka dengke na di laut i. Songon i ma nang di sumber-sumber energi, na so holan di listrik tenaga air, alai nunga sahat tu listrik tenaga matani ari dohot tenaga ni alogo, na najolo ndang dijumpangi jolma dope.
Asa, Jesus mangajari hita asa aktif songon dalan ni Debata mangurupi hita mangatasi na ingkon siatasanta. Maradophon Debata sialusi tangiang i pe ringkot do talului Ibana. I do umbahen disoarahon Debata marhite panurirang Amos songon on “Lului hamu ma ahu, asa mangolu hamu” (Amos 5:4).
Tirket na patoluhon, ima manuktuhi, tuktuhi ma sai na ungkaponna do di ho. On ma tirket na tumimbo, sada tirket na taula asa manangihon soara panuktuhionta i marhite tangiang tu Debatanta i, asa dibungka Debata songon hasahatan ni tangiangta i na tapangido jala na talului.
Napaduahon, laho papos rohanta asa olo marsihohot martangiang, dipatudos Jesus Guru na marhabisuhon i ma tu hasatiaan ni natuatua mangalehon pangidoan ni ianakhonna tu ibana, ba lam ma hasatiaan ni Debata Ama i manggohi pangidoan ni na mangido tu Ibana i. Gari natuatua ndang mangalehon ulok tu pangidoan ni ianakhonna na mangido sipanganon/siinumon, i ma hita natuatua na so malua sian dosa, hagaleon sahat tu hajahaton mangalehon na denggan tu pangidoan ni ianakhonta, lam ma Debata so lehononNa angka na denggan tu hita angka na martangiang tu Ibana.
Hamu angka dongan, hinaholongan.,
Mansai ringkot do di minggu Rogate sadari on tahaposi hata ni Jesus Kristus taringot tu parsitutuon dohot parsihohotonta martangiang dohot alus na denggan tu tangiang na songon i, sian na mangido, tu mangalului, sahat tu na manuktuhi.
Boasa ma taharingkothon pangajarion i nuaeng di ngolunta marsadasada dohot marsahuria? Siala ni na opat na di ginjang i do, ima: atik na tongon sahat hita tu pangantusion na mandok na so taharingkothon Debata di ngolunta siala nunga tau be hita, manang siala ni na nunga gabe na so porsea hita di Debata, asa mulak porsea marhite tangiangta na gabe dalan di hita mangido asa olo Debata mandongani, mangurupi dohot mamasumasu hita, manang atik na tongon gale do hita marhaporseaon di gogo ni tangiang. Pos do rohangku, hot do hita marpos ni roha di holong ni roha ni Debata tu hita, lobi sian natuatua maradophon ianakhonna. Dalannta tusi ima mangido, mangalului jala manuktuhi marhite tangiangta. Amen.
